Ամառային առաջադրանքներ

1/Բնութագրել ձեր ընտրած տարրը ըստ հետևյալ սխեմայի  
1) քիմիական  տարրի  նշանըCo

2) կարգաթիվը27,միջուկի  լիցքը+27

 3) հարաբերական  ատոմային  զանգվածը59

4)մեկ  ատոմի  զանգվածը (գ)59*1,66*10-27կգ=979,4*10-25կգ

5) Դիրքը պարբերականհամակարգ4-րդ,խումբըVII,ենթախումբը գլխավոր

6)  Ատոմի  բաղադրությունը՝ 27պրոտոն,21 նեյտրոն,27 էլեկտրոն                                                                        

  7)էլեկտրոնային  թաղանթի  կառուցվածքը2/6/15/2

8)ինչպիսի՞ տարր է` մետաղ  է

9) Օքսիդացման աստիճանը`ՕԱ 0, +2

10)հավաքել տեղեկություններ այդ տարրի մասին՝տարածվածությունը,հատկությունները,որ նյութերի բաղադրության մեջ է մտնում այդ տարրը,այդ նյութերի կիրառումը: 

Երկրի վրա

Երկրակեղևում կոբալտի պարունակությունն ըստ զանգվածի հավասար է 4•10−3 %։ Հայտնի է կոբալտ պարունակող շուրջ 30 հանքանյութ, որոնցից են՝ կոբալտինը, լինեիտը, սմալտինը և այլն։ Ծովի ջրում պարունակությունը մոտ (1,7)•10−10 % է։ Կոբալտի ամենահարուստ հանքերը գտնվում են Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետությունում։

Ստացում

Կոբալտի արդյունաբերական ստացման հիմնական աղբյուրը նիկելի հանքանյութերն են, որոնցում այն գտնվում է խառնուրդի ձևով։ Այդ հանքանյութերի մշակումը շատ բարդ է և դրա եղանակը կախված է հանքանյութի բաղադրությունից։ Նիկելից կոբալտից անջատում են ըստ ռեակցիայի։ Համարյա ամբողջ նիկելը մնում է լուծույթում։ Ջուրը հեռացնելու համար սև նստվածքը շիկացնում են։ Ստացված օքսիդը վերականգնում են ջրածնով կամ ածխածնով։ 2-3 % խառնուրդներ պարունակող կոբալտը կարելի է մաքրել էլեկտրոլիզով։

Ֆիզիկական հատկություններ

Կոբալտը մետաղ է։ Օքսիդների բարակ շերտից ստանում է դեղնավուն երանգ։ Կոբալտը գոյություն ունի երկու ձևափոխությունների տեսքով։ Սենյակայինից մինչև 427 °C ջերմաստիճանը կայուն է α-ձևափոխությունը, 427 °C-ից մինչև հալման 1494 °C ջերմաստիճանը՝ β-ձևափոխությունը։ Կոբալտն ունի ֆերոմագնիսական հատկություն։

Քիմիական հատկություններ

Մանրացրած կոբալտը, որն ստացվում է 250 °C-ում նրա օքսիդը ջրածնով վերականգնելիս (հրակիր կոբալտ), օդում ինքնաբոցավառվում է՝ փոխարկվելով CoO-ի։ Հոծ կոբալտը սկսում է օքսիդանալ միայն 300 °C-ից բարձր։ Կարմիր շիկացման ջերմաստիճանում կոբալտը քայքայում է ջրային գոլորշին։ Տաքացնելիս կոբալտը հեշտությամբ է միանում հալոգեններին՝ առաջացնելով հալոգենիդներ։ Նույն պայմաններում փոխազդում է ծծմբի, սելենի, ֆոսֆորի, զառիկի, ածխածնի, սիլիցիումի, բորի և այլ տարրերի հետ, ընդ որում ստացված նյութերի բաղադրությունը երբեմն չի համապատասխանում վերը հիշատակված արժեքային վիճակներին։ Նոսր աղաթթվի և ծծմբական թթվի հետ դանդաղ է փոխազդում, դուրս է մղում ջրածին և առաջացնում, համապատասխանաբար, քլորիդ, և սուլֆատ, իսկ նոսր ազոտական թթվի հետ՝ ազոտի օքսիդներ և նիտրատ։

2/.Ձեր  շրջապատում կամ կենցաղում ընտրել և գրել մարմինների,խառնուրդների,  նյութերի անվանումները:      1.Բաժանել մարմինների և նյութերի  

Մարմիններ	Նյութեր
Սեղան	Փայտ
Փոշեկուլ	Պղինձ
Պատուհան	Ոսկի

2.      Խառնուրդները բաժանել՝                                                                                                                                                                                                                                                 

Համասեռ խառնուրդներ	Անհամասեռ խառնուրդներ
			բ

 3.Գրել, ինչ նյութերից են կազմված մարմինները: 4.      Գրել այդ նյութերի  բանաձևերը: 5.      Հաշվել  այդ նյութերի մոլեկուլներում ատոմների գումարը: 6.      Գրել այդ նյութերի  մոլեկուլներում ՝ատոմների կառուցվածքը և բաղադրությունը: 7.     Հաշվել այդ նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը,տարրերի զանգվածային բաժինները,տարրերի  զանգվածային հարաբերությունը: 3/Ընտրել ինչ որ նյութ և նրա մասին  պատրաստել  փոքրիկ ֆիլմ(կիրառոման,   հայտնագործման,,հատկությունների վերաբերյալ)՝ 4/Ձեր շրջապատում ուսումնասիրել ,գրանցել տարբեր  երևևույթներ  և բաժանել՝                                     

Ֆիզիկական երևույթներ	Քիմիական երևույթներ
ջրի սառեցում	փայտի այրում
մոմի հալում	ձվի նեխում

5/ Գտնել  ինտերներից   հետաքրքիր  ֆիլմ կամ նյութ երևույթների մասին և  թարգմանել
6/ Ստեղծել քիմիական տերմինների ,անծանոթ քիմիական հասկացությունների բառարան,բառը-բացատրությունը
   
Հարգեր կրկնողության համար

1.Ինչ է ուսումնասիրում քիմիան,ինչ բնագիտական գիտություններ գիտեք
Քիմիան դա բնագիտական գիտություն է որը ուսումնասիրում է նյութերը նրանց բաղադրությունը, կառուցվացքը, հատկությունները, կիրարումը։ Քիմիա, ֆիզիկա, բնագիտություն, կենսաբանություն, աստղագիտություն, եկոլոգիան։
2.Մարմին,նյութ,բերել օրինակներ
Մեզ շրջապատող բոլոր առարկաները կոչվում են մարմիններ։ Այն ինչից կազմված են մարմինները կոչվում են նյութեր։
3.Պարզ և բարդ նյութեր,բերել օրինակներ
Պարզ են կոչվում այն նյութերը վորոնք կազմված են մեկ տեսակի ատոմներից։ Բարդ են այն նյութերը որոնք կազմված են երկու և ավելի։
4.Ֆիզիկական,քիմիական երևույթներ,բերել օրինակներ
Ցանկացած փոփոխություն մեր շրջապատում կոչվում է երևույթներ։ Ֆիղիկական են կոչվում այն երևույթներ վորոնց ժամանակ նյութ չի ստացվում այլ փոխվում է ձևը, չափսերը, ագրեգատային վիճակը։ Քիմյակա են կոչվում այն երևույթները որոնց ժամանակ ստացվում են նոր նյութեր և փոխվում է հոտը համը եներգիայի անջատում կամ կլանում, նստվացքի առաջացում։
5.Սահմանել մոլեկուլ,ատոմ հասկացողությունները,ատոմի բաղադրությունը
Ատոմը նյութի ամենափոքր մասնիկն է։ Ատոմը կազմված է Էլեկտրոններից, նեյտրոններից և պրոտոններից։
6.Ինչ ատոմամոլեկուլային տեսության կետեր գիտեք
7.Հարաբերական ատոմային,մոլեկուլային զանդված
Հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը ցույց է տալիս, թե նյութի մոլեկուլի զանգվածը քանի անհամ է մեծ ԶԱՄ-ից։
8.Տարրերի առաջին դասակարգումը,ինչպես է ստեղծվել պարբերական համակարգը
Բոլոր տարրերը գրվեցին ըստ հարաբերական ատոմային զանգվածների մեծացումով, տարրերը համարակալվեցին և այդ համարները կոչվեցին կարգաթվեր: Նկատեցին, որ ամեն մի ութ տարրից հետո կրկնվում են տարրերի հատկությունները: Այդ երկար շարքը բաժանեցին ավելի կարճ շարքերի այնպես որ ալկալիական մետաղները ընկնեն իրար տակ, հալոգենները իրար տակ, իսկ ազնինվ գազերը իրար տակ: Այդ շարքերը կոչվեցին պարբերություններ:

9.Պարբերություններ,ինչ է ցույց տալիս պարբերության համարը
Պարբերության համարը ցույց է տալիս էլեկտրոնային շերտերի քանակը:
10.Կարգաթիվ,ինչ է ցույց տալիս տարրի կարգաթիվը
Կարգթիվը ցույց է տալիս պրոտոնների և էլեկտրոնների թիվը:
11.Խմբեր,ենթաղմբեր,ինչ է ցույց տալիս խմբի համարը
12.Տարրի բնութագրումը ըստ պարբերական համակարգի

1. Տարրի նշան
2. կարգաթիվը, միջուկի լիցքը
3. Հարաբերական ատոմային զանգված
4. Մեկ ատոմի զանգված
5. Պարբերություն, խումբ, ենթախումբ
6. Ատոմի բաղադրություն
7. Ինչպիսի տար է
8. Օքսիդացման աստիձան
9. Օքսիդացման աստիճան,վալենտականությունղ
10. քիմիական կապի տեսակները՝կովալենտ (ոչբևեռայի,բևեռային),իոնային,մետաղական
11. Քիմիական բանաձև,հաշվարկներ բանաձևվով
    H2pO4
12. Նյութի քանակ,մոլ՝8դաս;

Քիմիական հավասարումներ,քիմիական ռոակցիների տեսակները՝միացման,քայքայման,տեղակալման,փոխանալման՝8դաս;

Բարդ նյութերի դասակարգում՝օքսիդ,թթու,հիմք,աղ՝8դաս;

Քիմիայի օրենքները՝նյութի զանգվածի պահպանման օրենքը,նյութի բաղադրության պահպանման օչենքը՝8դաս;

Հաշվարկներ ըստ քիմիական հավասարումների՝8դաս;