Համաշխարհային պատմություն- Նոր դարեր
Արդյունաբերական հասարակության երկու շրջափուլերը
Նկարագրեք արդյունաբերական հասարակության շրջափուլերը, համեմատիր դրանք:
Առաջին շրջափուլ -XVII դարից մինչև XIX դարի կեսը
Երկրորդ շրջափուլ-XIX դարի կեսից մինչև XX դարի սկիզբը
Հասարակական -քաղաքական գործընթացները
Տալ «ժողովուրդ»,«ազգ» հասկացությունների սահմանումը
Այլձևակերպումներովինչպե՞սենտարբերակվում «ազգ» և «ժողովուրդ» հասկացությունները, ևկամինչո՞վենտարբերվումազգըևժողովուրդը:
«Ազգ» և «ժողովուրդ» բառերը հաճախ գործածվում են իբրև հոմանիշներ, քանի որ և՛ ազգը, և՛ ժողովուրդը երկուսն էլ ներկայացնում են մարդկանց հավաքականությունը` նույն էթնոսի պատկանող, նույն ինքնությունը, մշակութային արժեքներն ունեցող:
Սակայն երբեմն «ժողովուրդ» ասելով` նկատի է առնվում նաև էթնիկական նույն սկզբնավորումը չունեցող մարդկանց հավաքականությունը: Սույն սահմանման պարագայում պետք է նկատի ունենալ, որ էթնոսի պատկանելությունը կարող է պայմանական նշանակություն ունենալ:
«Ազգ» բառը ծագում է լատիներեն «natio» բառից, որը ծնունդ, սկիզբ, իմաստն ունի: Այստեղից էլ` «nation» բառը, որը նշանակում է ազգ, ինչպես նաև այս հասկացության ծագումնաբանական բուն նշանակությունն արտահայտող ֆրանսերեն «naître» բառը, որը նշանակում է ծնվել: «Ազգ» հասկացությունն արտահայտում է առավելաբար կազմակերպված ժողովրդի` պետությամբ, պետական կառուցվածքով ու կառույցներով, հասարակական-քաղաքացիական ինքնագիտակցությամբ:
Պետության առկայությունը, սակայն, պարտադիր չէ ազգի տվյալ բնորոշման համար, եթե կան ազգային կառույցների կազմակերպվածության դրսևորումները, ազգային բարձր ինքնագիտակցություն, ինչպես, օրինակ, այսօր իրենց պատմական հայրենիքը կորցրած կամ պետություն չունեցող ազգերի պարագայում, որոնցից են ղպտիները, ասորիները և այլք:
Ժողովուրդը կարող է լինել էթնիկական պատկանելության գիտակցությամբ, սակայն առանց պետական-հասարակական, քաղաքացիական կազմակերպվածության: Բայց հարկ է նկատի ունենալ, որ «ազգ» և «ժողովուրդ» բառերը, այնուամենայնիվ, հոմանիշներ են իրենց նշանակությամբ և օգտագործվում են որպես այդպիսիք:
Ներկայումս, սակայն, լայն իմաստով, ինչպես նաև դիվանագիտական նշանակությամբ «ազգ» հասկացությունը մատնանշում է հիմնականում պետական հստակ կառուցվածք ունեցող ժողովուրդներին, ինչի վառ վկայությունն աշխարհի տարբեր պետությունների համախմբումով կազմված Միացյալ Ազգերի Կազմակերպությունն է, որի անվան մեջ «ազգ» բառը հիմնականում պետության ցուցիչի հատկանշմամբ է գործածված:
Արդյունաբերականհասարակությանառաջինշրջափուլ /XVII դարիցմինչև XIX դարիկեսը/ շրջափուլը
Արմատական տեղաշարժեր տնտեսության մեջ/ կարդալ էջ 6-10 ,պատասխանել հարցերին/
Հարցեր և առաջադրանքներ1. Ի՞նչ է մանուֆակտուրան։ Ինչո՞վ էր այն տարբերվում միջնադարյան արհեստանոցից։
Ժամանակիընթացքումմիջնադարյանարհեստանոցիփոխարենաստիճանաբարառաջացանավելիխոշորարտադրականձեռնարկություններ՝մանուֆակտուրաներ: Միջնադարյանարհեստանոցըչէրկարողանումբավարարելմարդկանցպահանջարկները, իսկմանուֆակտուրանավելիարագէինաշխատում:
2. Ո՞ր երկրներում առաջինը ստեղծվեցին մանուֆակտուրաներ։
ԴրանքնախհայտնվեցինԱնգլիայում, Հոլանդիայում, Ֆրանսիայում, ապանաևԵվրոպայիմյուսերկրներում:
3. Փաստերով ցո՛ւյց տվեք, որ մանուֆակտուրաների առաջացումը նպաստեց աշխատանքի արտադրողականության աճին և տեխնիկական առաջընթացին։
Շատշուտովմանուֆակտուրաներըէապեսնպաստեցինաշխատանքիարտադրողականությանաճինևտեխնիկայիառաջընթացին: Աշխատանքըհեշտացնելուհամարօգտագործումէիննաևբնությանուժերը՝քամին, կրակը, ջուրը: Լայնտարածումստացավնաևջրանիվը, որըհայտնիէրդեռՀինաշխարհում:
4. XVII–XVIII դարերում ի՞նչ գործոններ խթանեցին գյուղատնտեսության զարգացմանը։
Միայն XVII դ. առաջինկեսինԱնգլիայումլույստեսավգյուղատնտեսությանմասինմոտ 50 գիրք: ԱյդամենընաևտարածվեցԵվրոպայիմյուսերկրներում:
5. Ի՞նչ է արդյունաբերական հեղաշրջումը։ Ո՞ր երկրում և ե՞րբ առաջինը տեղի ունեցավ արդյունաբերական հեղաշրջում։
Աստիճանաբարանցումկատարվեցմանուֆակտուրայիցմեքենագործարանայինարտադրության: Այդանցումըհայտնիէարդյունաբերականհեղաշրջումանվանումով:
Տանը
Սահմանել ինչ է նշանակում ,,հեղաշրջում՛՛, ևս տաս նոր բառերի հասկացությունների բացատրություն, սահմանում:
Հեղաշրջումբառընշանակումէկտրուկփոփոխություն, հեղափոխություն:
Արդյունաբերության , գյուղատնտեսության մեջ նշիր հինգ փոփոխություն, դրանց դրական, բացասական կողմերը:
Արդյունաբերությունըժողովրդականտնտեսությանայնճյուղնէ, որմիավորումէերկրիընդերքիհանույթիևհումքիվերամշակմանձեռնարկությունները: Իրդրականկողմնայնէ, որմեզտալիսէհումք, որպեսզիպատրաստենքմեզանհրաժեշտիրերը: Իսկբացասականկողմկարողէլինելիրենիցառաջացածծուխըևօդը: Գյուղատնտեսությունըժողովրդականտնտեսությանայնբնագավառնէ, որընդգրկումԷհողագործությունը, անասնապահություննուանտառայինտնտեսությունը: Նրադրականկողմնայնէ, որբազմանումենկենդանիները, մթերքներնենշատանումևայլն:
ՆերկայացրուՙՙՆշանավոր գյուտերն ու հայտագործությունները ՙՙ17-րդ դարի կեսերից մինչև 19-րդ դարի կեսերը`Մի գյուտի պատմությունՙՙ, ներկայացրու որևիցե մի գյուտ կամ հայտնագործություն, այդ գյուտի դերը այժմյան աշխարհում
Մենքանընդհատևամենուրտեսնումենք, որմարդիկ, առարկաները, կենդանիները, գետերի, լճերի, ծովերիևօվկիանոսներիջրերըԵրկրիմակերևույթինեն։Նույնիսկփորձկատարելուկարիքչկապարզելուհամար, թեինչտեղիկունենա, եթեմարմինըվերբարձրացնենքԵրկրիմակերևույթիցուբացթողնենք, կամնետենքորևէուղղությամբ: Բոլորդհրաշալիգիտեք, որայննորիցկընկնիԵրկրիմակերևույթին: Եվ, իհարկե, գիտեք, որդրապատճառըԵրկրիձգողություննէ: Այնփաստը, որԵրկիրնօժտվածէիրենմակերևութամոտմարմիններըձգելուհատուկընդունակությամբ, այնքանակնհայտէ, որհայտնիէեղելմարդկությանըդեռևսքաղաքակրթությանծագմանժամանակաշրջանից:
Այստեղուրիշհարցկա. միայնԵրկի՞րնէօժտվածայդընդունակությամբ: Այսհարցիպատասխանըստանալունախադրյալներստեղծվեցին15-րդդարում, երբլեհմեծգիտնականԿոպեռնիկոսըստեղծեցտիեզերքիկառուցվածքիմասինտեսությունը: Համաձայնայդտեսության՝բոլորմոլորակները, այդթվումնաևԵրկիրը, պտտվումենԱրեգակիշուրջը:
16-րդդարումգերմանացինշանավորֆիզիկոսԿեպլերըերկարատևդիտումներիարդյունքումհայտնագործեցԱրեգակիշուրջըմոլորակներիշարժմանօրենքները: Արդենպարզդարձավ, որԱրեգակնէլմոլորակներինէձգում:17-րդդարումանգլիացիհանճարեղգիտնականՆյուտոնը, ընդհանրացնելովկուտակվածփորձը, առաջքաշեցվարկածայնմասին, որայդհատկությամբօժտվածենոչմիայնԵրկիրնուԱրեգակը, այլևբոլորմարմինները: Ձգողությանուժերգործումենտիեզերքիբոլորմարմիններիմիջև: Այժմառանցձգողականությանուժիմենքօդումկլինեինք: Տիեզերքումչկաձգողականությանուժ: Այդպատճառովէլդուչեսընկնիներքև:
Արթուր Պետրոսյան 